Ontwikkeling slaapgedrag 

• Aanvankelijk is je baby’s slaap-waakritme uitgesmeerd over 24 uur. Vaak is er zelfs sprake van een omgekeerd ritme vanuit de zwangerschapsperiode. Na verloop van tijd ontstaat er een duidelijker ritme van slaapjes overdag en slapen ’s nachts.
• Bij een voldragen baby ontstaat na gemiddeld 6-8 weken een ritme in de nachten; dit heeft te maken met de ontwikkeling van het circadiaans ritme tussen 6 weken en 6 maanden. Een baby zal vanaf dat moment wat meer wakker zijn overdag en wat meer uren slapen in de nacht.
• Vanaf 12 weken zal je baby natuurlijkerwijs tijdens het ochtendslaapje beter gaan slapen.
• Vanaf 16 weken begint ook het middagslaapje vaste vorm te krijgen. De ontwikkeling van het slaapritme gaat door tot 4-6 maanden en is per baby verschillend.
• Vanaf een maand of negen zie je vaak een vast ritme en slaapgedrag waarbij je baby elke dag rond dezelfde tijd gaat slapen en wakker wordt en langere periodes achter elkaar kan slapen.

Biologische klok & slaapgedrag

De biologische klok van je baby is bepalend voor wanneer je baby slaapt en wakker is. Deze biologische klok is afgestemd op daglicht, op het op- en ondergaan van de zon. Het lichaam gebruikt deze signalen om het slaapgedrag en energieniveau te regelen. Baby’s worden niet geboren met een duidelijk afgesteld bioritme, ze ontwikkelen deze vanaf 6 weken na de geboorte. Logisch dus dat niet iedere baby zomaar enkele weken na de geboorte doorslaapt.

Op je interne klok slapen

In slaap vallen als de interne klok van je baby op ‘wakker’ staat is moeilijk. Net als wakker worden als de interne klok van je baby op ‘slaap’ staat. Slaap heeft niet het gewenste herstellende vermogen – wat betekent dat je baby niet zo uitgerust is – als je baby niet ‘op zijn interne klok’ slaapt en dus afwijkt van zijn interne ritme. Vergelijk het met mensen die nachtdiensten draaien of veel vliegen door tijdzones. Die hebben ook veel minder kwalitatieve slaap en een ‘verstoord’ bioritme.

Slaap-waak ritme aanbrengen

De interne klok wordt voornamelijk bepaald door licht, hoewel ook omgevingsfactoren als geluid en temperatuur een rol spelen, evenals de externe signalen zoals de timing van voedingen. Daarom raad ik als kinderslaapcoach en baby slaapcoach verduisterende gordijnen aan voor kinderen die moeilijk overdag kunnen slapen of ’s ochtends heel vroeg wakker worden, maar ook het creëren van een ritme overdag.

Als volwassenen weten we wanneer en hoe we slaap moeten compenseren en nemen daartoe actie door eerder naar bed te gaan, een bad te nemen of rustig een boek te lezen. Maar baby’s hebben dat vermogen niet: zij hebben hun ouders nodig om de klok en de slaapsignalen van hun kindje in de gaten te houden en daarop te anticiperen. Om goede slaap te waarborgen is het belangrijk om je baby vanaf zes weken in een ritme te brengen waarbij hij elke avond rond dezelfde tijd naar bed gaat en rond dezelfde tijd ’s ochtends wakker wordt. Dat is een van de belangrijkste basisadviezen die ik ouders kan geven.